ارزیابی وثاقت مشایخ «محمد‌بن‌أحمد‌بن‌یحیی» بر پایۀ توثیق ابن‌ولید

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

از مراجع عظام تقلید

چکیده

«محمد‌بن‌حسن‌بن‌أحمد‌بن‌ولید» از میان روایت‌های «محمد‌بن‌أحمد‌بن‌یحیی»، مواردی را که از طریق برخی مشایخ او نقل شده است، استثنا کرده و آن‌ها را نامعتبر دانسته است. بررسی دلالت کلام ابن‌‌ولید بر تضعیف مستثنیات و توثیق سایر مشایخ «محمد‌بن‌أحمد‌بن‌یحیی» گام نخست مقاله است. گام دوم، اعتبار این توثیق و تضعیف است؛ چه اینکه اگر ابن‌‌ولید به اصل عدالت معتقد بوده و یا کلام او مبتنی بر حدس باشد، قابل اعتنا نیست. افزون بر این، دایرۀ شمول کلام ابن‌‌ولید نسبت به مشایخ محمد‌بن‌أحمد‌بن‌یحیی و روایاتی که این مشایخ نقل کرده‌اند، در این سطور مورد بررسی قرار گرفته‌ است. در صورتی که دلالت و اعتبار کلام ابن‌‌ولید تأیید شود، می‌تواند به عنوان یکی از توثیقات عام، تعدادی از راویان را که در کتب رجالی توثیق خاصّی ندارند، به دایرۀ ثقات وارد و زمینۀ اطمینان به روایات آنان را فراهم کند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [العربیة]

تقییم وثاقة مشایخ «محمدبن‌أحمدبن‌یحیى» بالإستناد على توثیق ابن‌ولید

نویسنده [العربیة]

  • سید موسی شبیری زنجانی
از مراجع عظام تقلید
چکیده [العربیة]

من الملاحظ فإنّ «محمدبن‌حسن‌بن‌أحمدبن‌الولید» قد قام باستثناء موارد من بین الروایات التی نقلها «محمدبن‌أحمد‌بن‌یحیى» عن طریق بعض مشایخه، ویرى بأنها روایات غیر معتبرة. والمقالة التی نحن بصددها تتطرق إلى دلالة کلام ابن‌الولید فی مسألة تضعیف تلک المستثنیات وتوثیق سائر مشایخ «محمد‌بن‌أحمد‌بن‌یحیى». والمسألة الأخری التی أشارت إلیها هی مدی قیمة توثیق ابن‌الولید وتضعیفه، لأنه إن کان یبتنی قاعدة أصالة العدالة أو یستند کلامه إلی الحدس والتخمین فلایمکن الاعتماد إلیه. بالإضافة إلى ذلک فقد تمّ البحث فی هذه السطور عن دائرة شمولیة کلام ابن‌الولید بالنسبة إلى مشایخ محمد‌بن‌أحمد‌بن‌یحیى والروایات التی نقلها هؤلاء المشایخ ویمکن من خلال قبول دلالة کلامه واعتباره جعل عدد من الرواة الذین لیس لهم توثیق خاص فی الکتب الرجالیّة فی دائرة الثقات وذلک بعنوان واحد من التوثیقات العامة وتهیئة الأرضیة لحصول الإطمئنان بروایاتهم.

کلیدواژه‌ها [العربیة]

  • التوثیق العام
  • مستثنیات ابن‌الولید
  • محمد‌بن‌أحمد‌بن‌یحیى
  • نوادر الحکمة

این مقاله به قلم فاضل ارجمند آقای علی خالق‌پور از دروس خارج فقه آیت‌الله شبیری زنجانی حفظه الله و زیر نظر مرکز فقهی امام محمدباقر علیه السلام استخراج و به تأیید رسیده است.